Văn hóa yêu đương tại Nhật Bản: Những điều du học sinh nước ngoài cần biết
-
Table of Contents
- Mở đầu
- Vượt qua rào cản ngôn ngữ: Giao tiếp và Tình yêu quốc tế tại Nhật Bản
- Công khai vs. Riêng tư: Tình yêu mà các cặp đôi Nhật Bản thể hiện
- Sự chừng mực trong tình yêu: Các quy tắc ứng xử (manner) và kỳ vọng trong tình yêu tại Nhật Bản
- Quy tắc (Etiquette) hẹn hò tại Nhật Bản: Hướng dẫn (Guide) dành cho du học sinh nước ngoài
- Kết luận
Mở đầu
Văn hóa yêu đương (ren’ai bunka) của Nhật Bản rất độc đáo, và đối với các bạn du học sinh nước ngoài, đây có thể là lần đầu tiên các bạn trải nghiệm. Đầu tiên, việc “Tỏ tình” (告白 – Kokuhaku) là một yếu tố quan trọng. Đây không phải là một biểu hiện tình yêu đơn phương, mà là một hành vi để cả hai bên làm rõ ý chí muốn bắt đầu một mối quan hệ yêu đương.
Ngoài ra, các buổi hẹn hò nhóm (tập thể) được gọi là 「合コン」 (Gōkon – tiệc hẹn hò nhóm) hay 「お見合い」 (Omiai – xem mắt) cũng rất phổ biến ở Nhật Bản, và chúng được sử dụng như một phương tiện để xây dựng quan hệ đối tác (partnership) thông qua bạn bè hay người quen.
Hơn nữa, một khía cạnh quan trọng trong văn hóa yêu đương của Nhật Bản là các kiểu mẫu (stereotype) nhân vật (character) như 「クールビューティー」 (Cool Beauty – Vẻ đẹp lạnh lùng) hay 「ツンデレ」 (Tsundere – Ngoài lạnh trong nóng). Đây là những khái niệm được phái sinh từ anime hay các phương tiện truyền thông (media), và được người Nhật nhận biết rất rõ.
Cuối cùng, việc các cặp đôi (couple) trải qua các sự kiện (event) theo mùa cụ thể như Giáng sinh (Christmas) hay Valentine Trắng (White Day – 14 tháng 3) cũng rất phổ biến. Trong các sự kiện này, việc trao đổi quà tặng (gift) để thể hiện tình yêu hay lòng biết ơn đối với đối phương được diễn ra.
Trên đây là những đặc trưng cơ bản của văn hóa yêu đương Nhật Bản, nhưng vì trải nghiệm của mỗi cá nhân là khác nhau, nên chúng tôi khuyên bạn hãy thử tiếp xúc với nền văn hóa mới bằng một tinh thần cởi mở (open mind).
Vượt qua rào cản ngôn ngữ: Giao tiếp (Communication) và Tình yêu quốc tế tại Nhật Bản
Văn hóa yêu đương (ren’ai bunka) của Nhật Bản được biết đến với sự tinh tế và các sắc thái (nuance) vi묘 của nó. Đặc biệt đối với các bạn du học sinh nước ngoài, việc vượt qua rào cản ngôn ngữ là một trong những thử thách (challenge) quan trọng. Tuy nhiên, để tránh những sự nhầm lẫn hay hiểu lầm, việc thấu hiểu các đặc tính của giao tiếp (communication) và tình yêu quốc tế tại Nhật Bản là điều không thể thiếu.
Đầu tiên, hãy bắt đầu từ điểm rằng bản thân tiếng Nhật là một ngôn ngữ có độ khó tương đối cao. Các hệ thống chữ viết đa dạng như Katakana, Hiragana, hay Kanji (chữ Hán) là quá sức đối với những người mới bắt đầu (beginner). Không chỉ vậy, cũng tồn tại các biểu hiện mà ngay cả người Nhật cũng gặp khó khăn trong việc sử dụng (phân biệt), chẳng hạn như 「丁寧語」 (Teineigo – Thể lịch sự), 「謙譲語」 (Kenjōgo – Khiêm nhường ngữ), hay 「敬語」 (Keigo – Kính ngữ). Có thể việc làm chủ (master) một cách hoàn hảo tất cả những điều này là rất khó khăn, nhưng bằng cách trang bị cho mình khả năng hội thoại cơ bản, ít nhất bạn cũng có thể cho thấy được ý chí tôn trọng đối phương.
Tiếp theo, điều cần xem xét là giao tiếp phi ngôn ngữ. Ở Nhật Bản có biểu hiện 「空気を読む」 (Kuuki o yomu – Đọc bầu không khí), điều này chỉ việc hành động một cách thích hợp bằng cách nắm bắt (cảm nhận) một cách nhạy bén các sự việc xã hội hay bầu không khí xung quanh. Trong trường hợp bạn có rào cản ngôn ngữ, kỹ năng (skill) này sẽ đặc biệt quan trọng. Bạn sẽ giải tỏa được sự bất an hay hiểu lầm trong mối quan hệ yêu đương, bằng cách suy đoán từ các tông giọng (tone), biểu cảm (nét mặt), hay thái độ của đối phương.
Hơn nữa, người Nhật nhìn chung có xu hướng thích các biểu hiện gián tiếp hơn là các biểu hiện trực tiếp. Điều này rất rõ rệt, đặc biệt là khi họ trình bày các ý kiến hay cảm xúc. Thay vì sử dụng các từ ngữ mạnh mẽ như 「好き」 (Suki – Thích/Yêu), việc họ truyền tải cảm xúc bằng những từ ngữ như 「また会いたい」 (Mata aitai – Tôi muốn gặp lại bạn) hay 「楽しかった」 (Tanoshikatta – (Hôm nay) rất vui) là rất phổ biến. Vì vậy, để thấu hiểu được tấm lòng (tâm ý) thực sự của đối phương, bạn cần phải có năng lực nắm bắt được các sắc thái (nuance) tinh tế như vậy.
Cuối cùng, ở Nhật Bản, “sự thấu hiểu lẫn nhau” (otagai no rikai) rất được coi trọng trong việc xây dựng một mối quan hệ yêu đương. Điều này bao gồm cả các tập quán hay văn hóa chứ không chỉ là ngôn từ. Ví dụ, các cách ứng xử (furumai) ở nơi công cộng hay các quy tắc (manner) ăn uống là vô cùng độc đáo, và bằng cách chính các bạn du học sinh tôn trọng và thấu hiểu văn hóa Nhật Bản, bạn có thể giành được sự tin tưởng từ đối phương.
Tóm lại, tình yêu quốc tế tại Nhật Bản không chỉ đòi hỏi bạn phải vượt qua rào cản ngôn ngữ, mà còn cả sự tôn trọng đối với các tập quán hay văn hóa, cũng như sự thấu hiểu đối với các biểu hiện gián tiếp hay giao tiếp phi ngôn ngữ. Tất cả những điều này sẽ hợp nhất lại, và trở thành nền tảng để hình thành nên một sự gắn kết sâu sắc với đối phương. Chính vì vậy, các bạn du học sinh cần phải ghi nhớ những điều này, và trên cơ sở đó, tiếp tục thử thách (challenge).
Công khai (Public) vs. Riêng tư (Private): Tình yêu mà các cặp đôi (Couple) Nhật Bản thể hiện
Để thấu hiểu về văn hóa yêu đương (ren’ai bunka) của Nhật Bản, điều quan trọng là phải nhìn nhận từ hai quan điểm: riêng tư (private) và công khai (public). Những điều này cho thấy tình yêu mà các cặp đôi Nhật Bản thể hiện, và cũng là những điểm mà các bạn du học sinh nước ngoài cần phải biết.
Đầu tiên, bạn cần phải hiểu rằng, ở Nhật Bản, việc các cặp đôi yêu nhau thể hiện tình yêu một cách công khai (công cộng) là không phổ biến. Các hành vi như hôn (kiss) hay nắm tay (te o tsunagu) thông thường được thực hiện trong một môi trường riêng tư. Điều này là do người Nhật coi trọng sự e thẹn (hazukashisa) hay sự ý tứ (enryo-shin), và quan tâm đến việc không làm phiền người khác. Cần phải chú ý vì nếu bạn đi chệch ra khỏi các tập quán văn hóa như vậy, có khả năng bạn sẽ bị xem là không phù hợp trong xã hội Nhật Bản.
Đối lập với điều đó, các mối quan hệ (giữa hai người yêu nhau) được biểu đạt bằng các phương pháp mang tính nội tâm (introspection) và tinh tế hơn. Ví dụ, có thể kể đến việc đối xử với nhau bằng sự quan tâm (omoiyari) hay chu đáo (kikubari), và sự nhạy cảm đối với các hành động hay lời nói. Ngoài ra, năng lực 「空気を読む」 (Kuuki o yomu – Đọc bầu không khí) cũng đóng một vai trò quan trọng trong giao tiếp (communication) của người Nhật. Đây là năng lực thấu hiểu ý định hay cảm xúc của đối phương mà không cần dựa vào lời nói, và người Nhật đánh giá cao kỹ năng (skill) này.
Hơn nữa, trong tình yêu, quà tặng (gift) cũng đóng một vai trò quan trọng. Việc tặng những món quà (present) nhỏ vào những ngày đặc biệt là một phương pháp để cho thấy chiều sâu của tình yêu. Những món quà này không nhất thiết phải xa hoa hay to lớn, nhưng điều quan trọng là bạn phải lựa chọn nó bằng cách xem xét đến sở thích hay những điều sẽ khiến đối phương vui vẻ.
Ngoài ra, một phần của việc biểu đạt tình yêu riêng tư (cá nhân) bao gồm cả việc cả hai cùng nhau trải qua khoảng thời gian chỉ có hai người ở những nơi đặc biệt hay trong các tình huống thư giãn (relax). Điều này rất đa dạng, chẳng hạn như công viên, quán cà phê (cafe), hay rạp chiếu phim. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là bạn phải cung cấp một môi trường mà đối phương có thể thư giãn (relax) và cảm thấy thoải mái.
Như đã trình bày ở trên, ở Nhật Bản, các biểu hiện tình yêu riêng tư được ưu tiên hơn là các biểu hiện tình yêu công khai. Khi các bạn du học sinh nước ngoài có một người bạn đời (partner) ở Nhật Bản, điều quan trọng là phải ghi nhớ điểm này. Bằng cách làm như vậy, bạn có thể xây dựng một mối quan hệ lành mạnh hơn, và né tránh được những hiểu lầm về mặt văn hóa.
Sự chừng mực trong tình yêu (Ren’ai Setsudo): Các kỳ vọng (Kitaichi) và quy tắc ứng xử (Manner) trong tình yêu tại Nhật Bản
Văn hóa yêu đương (ren’ai bunka) của Nhật Bản đang thu hút sự chú ý từ khắp nơi trên thế giới bởi hương vị độc đáo của nó. Tuy nhiên, đối với các bạn du học sinh nước ngoài, việc thấu hiểu nền văn hóa yêu đương phức tạp này có thể sẽ không hề đơn giản. Đặc biệt, nếu bạn không có đủ kiến thức về các kỳ vọng (kitaichi) và quy tắc ứng xử (manner) trong tình yêu tại Nhật Bản, tức là “Sự chừng mực trong tình yêu” (Ren’ai Setsudo), bạn có nguy cơ (risk) chiêu mời những hiểu lầm hay sự bối rối.
Điều quan trọng đầu tiên là, người Nhật nhìn chung có một phong cách (style) giao tiếp (communication) kiềm chế việc tự khẳng định (cái tôi) bản thân. Điều này không thay đổi ngay cả trong các mối quan hệ yêu đương, và họ bị đòi hỏi phải có năng lực 「空気を読む」 (Kuuki o yomu – Đọc bầu không khí) hơn là biểu đạt một cách trực tiếp các ý định hay cảm xúc. Khái niệm 「空気を読む」 (Kuuki o yomu) là một khái niệm vô cùng đặc trưng của Nhật Bản, và mang hàm ý là “hành động bằng cách nắm bắt (cảm nhận) các cảm xúc của người khác hay bầu không khí của nơi đó”. Tức là, ngay cả khi người bạn đời (partner) của bạn không truyền tải điều gì đó bằng lời nói, bạn cũng cần phải có sự nhạy cảm để có thể cảm nhận được từ thái độ hay biểu cảm (nét mặt) của họ.
Ngoài ra, trong việc lên kế hoạch (planning) hẹn hò, mặc dù có xu hướng là phía nam giới sẽ dẫn dắt (lead), nhưng việc nữ giới đưa ra ý kiến cũng hoàn toàn không có vấn đề gì. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu rằng, việc đề xuất kế hoạch (plan) xét cho cùng cũng chỉ là một lựa chọn (option), chứ không có nghĩa là bạn nắm giữ quyền quyết định. Hơn nữa, mặc dù các buổi hẹn hò (date) thường được kỳ vọng là nam giới sẽ chi trả, nhưng việc nữ giới cũng tham gia chi trả đang dần dần tăng lên.
Một đặc trưng nữa là, ở Nhật Bản, việc “Tỏ tình” (Kokuhaku) được xem là vạch xuất phát (start line) của một mối quan hệ yêu đương. Bằng cách trực tiếp nói ra thành lời rằng 「好きです。付き合ってください」 (Suki desu. Tsukiatte kudasai – Tôi thích bạn. Xin hãy hẹn hò với tôi), lần đầu tiên cả hai sẽ xác nhận được tình cảm yêu đương của nhau, và trở thành một cặp đôi (couple) chính thức.
Và cuối cùng, người Nhật có xu hướng có một thái độ nghiêm túc đối với việc hẹn hò hay yêu đương. Điều này là do họ ưa chuộng các mối quan hệ (hẹn hò) có tính đến chuyện kết hôn hay các mối quan hệ lâu dài, hơn là các buổi hẹn hò thông thường (casual) hay các mối quan hệ một đêm. Điểm này cũng có phần lớn xuất phát từ bối cảnh văn hóa, và trên cơ sở đó, nó cũng là một hành vi thể hiện sự tôn trọng đối với đối phương.
Ngay cả khi chỉ nhìn từ những điểm như trên, văn hóa yêu đương của Nhật Bản cũng rất khác biệt so với các quốc gia khác. Tuy nhiên, bằng cách tôn trọng và thấu hiểu mỗi nền văn hóa, chắc chắn bạn sẽ có thể giao tiếp (communication) một cách sâu sắc hơn. Bằng cách ghi nhớ các kỳ vọng (kitaichi) hay quy tắc ứng xử (manner) này, trải nghiệm yêu đương tại Nhật Bản của bạn chắc chắn sẽ trở nên trọn vẹn hơn.
Quy tắc (Etiquette) hẹn hò tại Nhật Bản: Hướng dẫn (Guide) dành cho du học sinh nước ngoài
Văn hóa yêu đương (ren’ai bunka) tại Nhật Bản có một vài khía cạnh độc đáo so với các quốc gia khác. Đặc biệt là về các quy tắc (etiquette) hẹn hò, có lẽ cũng có những phần khó hiểu đối với các bạn du học sinh nước ngoài. Tuy nhiên, đó cũng có thể là chìa khóa để khiến cho tình yêu trở nên thành công và vui vẻ hơn.
Đầu tiên, ở Nhật Bản, việc “Tỏ tình” (Kokuhaku) thường là tiền đề của một buổi hẹn hò (date). Trong văn hóa phương Tây, hai người sẽ tự nhiên trở nên thân mật, và điều đó sẽ tiến triển thành một mối quan hệ yêu đương, nhưng ở Nhật Bản, việc nó bắt đầu từ một lời tỏ tình trực tiếp rằng “Tôi thích bạn” (Suki desu) là rất phổ biến. Điều này xuất phát từ sự cần thiết phải thấu hiểu một cách rõ ràng cảm xúc của đối phương.
Tiếp theo, hãy thử đề cập đến văn hóa “Bao/Trả tiền” (Ogooru). Cũng có trường hợp chia tiền (warikan – mỗi người tự trả phần mình), nhưng cũng có trường hợp phía nam giới sẽ chi trả toàn bộ. Gần đây, trường hợp sau đang tăng lên (Ghi chú: Bản gốc viết “後者 – vế sau”, nhưng văn cảnh có vẻ là “chia tiền” (vế trước) mới đang tăng lên), nhưng điểm (point) quan trọng là năng lực đọc được phản ứng của đối phương hay bầu không khí của nơi đó. Ngoài ra, bạn cũng cần phải có sự quan tâm là “không để (đối phương) bao mình quá nhiều”.
Thêm một điều nữa là, các thái độ hay hành động trong buổi hẹn hò cũng rất quan trọng. Bạn nên hạn chế (giữ chừng mực) việc ôm (hug) hay hôn (kiss) ở nơi công cộng. Người Nhật coi trọng sự riêng tư (privacy), và có xu hướng né tránh các biểu hiện tình yêu ở nơi công cộng.
Ngoài ra, ở Nhật Bản, việc giữ “lời hứa” (yakusoku) được xem là rất quan trọng. Nếu bạn đã lên lịch (kế hoạch) hẹn hò, hãy chắc chắn giữ lời hứa, và bạn cần phải quan tâm, chẳng hạn như liên lạc sớm nếu bạn bị trễ. Điều này cũng có thể nói là sự tôn trọng đối với đối phương.
Cuối cùng là về các ngôn từ yêu đương. Cụm từ (phrase) “Anh yêu em / Em yêu anh” (Aishiteru) không được sử dụng nhiều ở Nhật Bản. Thay vào đó, biểu hiện “Thích” (Suki) là phổ biến hơn. Ngoài ra, các từ ngữ xin lỗi hay cảm ơn như 「ごめんなさい」 (Gomennasai – Xin lỗi) hay 「ありがとう」 (Arigatou – Cảm ơn) cũng rất quan trọng. Đây là những yếu tố không thể thiếu để làm sâu sắc thêm mối quan hệ tin cậy với đối phương, và giúp cho việc giao tiếp (communication) trở nên suôn sẻ.
Trên đây là những phần cơ bản của các quy tắc (etiquette) hẹn hò tại Nhật Bản. Việc giao lưu đa văn hóa đôi khi có thể cảm thấy khó khăn, nhưng nó bắt đầu từ việc thấu hiểu sự phong phú hay vẻ đẹp đặc trưng của mỗi khu vực hay quốc gia. Bằng cách làm sâu sắc thêm việc giao lưu với những người có hoàn cảnh (background) khác biệt, bạn có thể tích lũy được những kinh nghiệm phong phú hơn.
Kết luận
Văn hóa yêu đương (ren’ai bunka) của Nhật Bản có đặc trưng là sự gián tiếp và tinh tế của nó, và điều quan trọng là các bạn du học sinh nước ngoài phải thấu hiểu điều này. Ngoài ra, bạn cũng cần phải học về các hành động với người bạn đời (partner) ở nơi công cộng, các quy tắc (etiquette) hẹn hò, hay khái niệm “Tỏ tình” (告白 – Kokuhaku). Hơn nữa, ở Nhật Bản, các mối quan hệ yêu đương nhìn chung được xem là những vấn đề riêng tư (private), và văn hóa giới thiệu ngay lập tức cho gia đình hay bạn bè là không phổ biến. Bằng cách các bạn du học sinh tôn trọng và thấu hiểu những khác biệt văn hóa này, có khả năng trải nghiệm yêu đương tại Nhật Bản của bạn sẽ trở nên trọn vẹn và suôn sẻ hơn.