Người nước ngoài không thể hiểu nổi? Tiếng lóng tiếng Nhật và cách sử dụng
-
Table of Contents
Mở đầu
Tiếng lóng (slang) tiếng Nhật đôi khi cũng khó hiểu đối với người nước ngoài. Điều này là do tiếng lóng là những biểu hiện văn nói (khẩu ngữ) mà bạn không thể học được trong các từ điển hay sách giáo khoa thông thường. Dưới đây là một vài ví dụ:
1. 「マジ」 (Maji): Là một từ lóng được sử dụng để nhấn mạnh ý nghĩa “thật sự” (hontō ni) hay “nghiêm túc” (shinken) theo cách nói truyền thống. Ví dụ, 「マジで？！」 (Maji de?!) có nghĩa là 「本当に？！」 (Thật sao?!).
2. 「ウケる」 (Ukeru): Chỉ việc rất buồn cười, hoặc việc cười. Người ta dùng nó theo kiểu như 「それ、ウケる」 (Sore, ukeru – Cái đó, mắc cười ghê).
3. 「ヤバい」 (Yabai): Vốn dĩ là một từ chỉ tình huống nguy cấp, nhưng hiện tại nó được sử dụng rộng rãi cả theo nghĩa xấu lẫn nghĩa tốt. Nó có thể biểu thị nhiều loại cảm xúc đa dạng như sợ hãi, cảm động, hay ngạc nhiên.
4. 「ムカつく」 (Mukatsuku): Được sử dụng để thể hiện sự khó chịu hoặc tức giận. Người ta dùng nó như trong câu 「彼の態度にムカつく」 (Kare no taido ni mukatsuku – Tôi thấy khó chịu/tức tối với thái độ của anh ta).
5. 「サボる」 (Saboru): Chủ yếu chỉ hành vi trốn tránh trách nhiệm, hoặc trốn học, trốn làm. Có cách sử dụng cụ thể như 「明日の授業、サボろうかな」 (Ashita no jugyō, saborō kana – Hay là mai mình cúp học ta).
Những từ lóng này rất hữu ích khi bạn sinh sống tại Nhật Bản, nhưng cần phải chú ý vì ý nghĩa của chúng sẽ thay đổi tùy thuộc vào văn cảnh. Ngoài ra, bạn tốt nhất không nên sử dụng chúng trong các bối cảnh kinh doanh (business scene) hay khi dùng Kính ngữ (Keigo).
Những cạm bẫy của tiếng lóng (slang) thoạt nhìn vô hại khiến người học tiếng Nhật bối rối
Việc học tiếng Nhật là một trải nghiệm phức tạp và đa dạng, phản ánh sự phong phú trong biểu đạt và văn hóa sâu sắc của nó. Đặc biệt, quá trình học hỏi các yếu tố không thể thiếu trong hội thoại hàng ngày như các từ lóng (slang) hay tục ngữ (zokugo) chắc chắn sẽ khiến nhiều người học nước ngoài cảm thấy bối rối. Những từ này thoạt nhìn có vẻ vô hại, nhưng việc thấu hiểu các sắc thái (nuance) và ý nghĩa chính xác của chúng có thể nói là một thách thức lớn đối với những người không phải là người bản xứ (non-native speaker).
Ví dụ, các từ như 「ウケる」 (Ukeru), 「ヤバい」 (Yabai), 「マジ」 (Maji) được sử dụng rộng rãi chủ yếu trong giới trẻ, nhưng nếu bạn chỉ hiểu bằng ý nghĩa đen của chúng thì cũng có lúc sẽ bị nhầm lẫn. 「マジ」 (Maji) có nghĩa là “nghiêm túc” (majime), nhưng trong tiếng lóng, nó được dùng với ý nghĩa là “thực sự” (hontō ni) hoặc “thực sự đáng kinh ngạc”. 「ヤバい」 (Yabai) vốn dĩ có nghĩa là “nguy hiểm” (kiken), nhưng hiện nay nó đã mang rất nhiều ý nghĩa khác nhau tùy thuộc vào văn cảnh, chẳng hạn như “tệ”, “tốt”, “kinh ngạc”, “tuyệt vời”, v.v. 「ウケる」 (Ukeru) cũng tương tự, nó được dùng với ý nghĩa “mắc cười”, “buồn cười”, nhưng không chỉ vậy, đôi khi nó cũng được sử dụng với ý nghĩa như “không thể tin được”, “không thể chấp nhận được”.
Mặt khác, 「ちょっと待って」 (Chotto matte) nếu dịch thẳng (dịch word-by-word) thì sẽ là “wait a moment” (chờ một chút), nhưng trên thực tế, cũng có trường hợp nó có chức năng tương đương với các biểu hiện mang tính Kính ngữ như “Xin lỗi, nhưng mà…” (Sumimasen ga) hay “Tôi xin lỗi, nhưng…” (Mōshiwake arimasen ga). Sự nhầm lẫn đến từ tính phụ thuộc vào văn cảnh hay sự đa nghĩa như vậy có thể nói là một cạm bẫy của các từ lóng thoạt nhìn vô hại đối với người học tiếng Nhật.
Hơn nữa, tiếng lóng cũng có sự khác biệt tùy thuộc vào các nhóm tuổi hay khu vực. 「ヤバい」 (Yabai) hay 「ウケる」 (Ukeru) đặc biệt được sử dụng rộng rãi trong giới trẻ, nhưng có thể sẽ không thông dụng lắm ở một số khu vực hay với những người lớn tuổi. Do đó, khi sử dụng những từ này, bạn cần phải xem xét đến địa điểm và đối phương.
Kết luận lại, tiếng lóng tiếng Nhật đòi hỏi bạn phải nắm bắt được cách sử dụng phù hợp và thấu hiểu được các sắc thái (nuance) của chúng. Tuy nhiên, bạn không cần phải sợ hãi đến vậy. Tiếng lóng phản ánh văn hóa hiện đại của Nhật Bản, và bằng cách học chúng, chắc chắn sự thấu hiểu của bạn về tiếng Nhật sẽ sâu sắc hơn. Ngoài ra, nếu bạn sử dụng thành thạo tiếng lóng, bạn sẽ có thể hội thoại một cách tự nhiên hơn, và việc giao tiếp (communication) với người bản xứ (native speaker) cũng sẽ trở nên suôn sẻ hơn. Vì vậy, chúng tôi khuyên bạn nên ghi nhớ bằng cách thử sử dụng chúng trong thực tế và liên tục lắng nghe.
Các từ lóng (slang) tiếng Nhật thường xuất hiện trong manga hay anime là gì?
Tiếng Nhật, do các sắc thái (nuance) tinh tế và ngữ pháp phức tạp, là một ngôn ngữ đầy thách thức đồng thời cũng rất đáng học đối với những người không nói tiếng Nhật. Đặc biệt, điều khiến người nước ngoài dễ bị nhầm lẫn chính là tiếng lóng (slang) của tiếng Nhật. Tuy nhiên, bằng cách sử dụng và thấu hiểu những từ lóng này, bạn có thể tận hưởng các cuộc hội thoại tự nhiên hơn.
Điều thú vị là, nhiều người học tiếng Nhật học tiếng lóng thông qua manga hay anime. Các phương tiện (media) này mô tả một phạm vi rộng lớn, từ các phương ngữ (hōgen) giàu màu sắc địa phương, các từ ngữ của giới trẻ, hay các biểu hiện văn nói (khẩu ngữ) hiện đại, và truyền tải cho độc giả hay khán giả thứ tiếng Nhật đang được sử dụng theo thời gian thực (real-time).
Ví dụ, 「ヤバい」 (Yabai) là một biểu hiện thường xuyên nghe thấy. Vốn dĩ nó là một từ tiêu cực (negative) có nghĩa là “có vấn đề” hay “nguy hiểm”, nhưng hiện nay nó cũng đã mang cả ý nghĩa tích cực (positive). Cũng có những bối cảnh nó được sử dụng như một từ cảm thán tương đương với “tuyệt vời” (saikō) hay “kinh khủng” (sugoi). Sự đa dạng và thay đổi ý nghĩa như vậy là một đặc trưng cố hữu của tiếng lóng, và cần phải chú ý vì nó mang các sắc thái (nuance) khác nhau tùy thuộc vào tình huống sử dụng.
Tiếp theo, cũng có biểu hiện 「ムカつく」 (Mukatsuku). Điều này chỉ việc cảm thấy tức giận hay bực bội (ira ira) đối với một cái gì đó hay một ai đó. 「ムカつく」 (Mukatsuku) nhìn chung là để truyền tải các cảm xúc tiêu cực, vì vậy điều quan trọng là phải xem xét đến tình huống hay mối quan hệ với đối phương khi sử dụng.
Hơn nữa, cũng tồn tại một từ của giới trẻ (wakamono kotoba) là 「チョベリバ」 (Choberiba). Đây là từ viết tắt của “Chō” (Siêu), “Berī” (Very), “Baddo” (Bad), và có nghĩa là “rất tệ” (chứ không phải “rất tốt” như bản gốc tiếng Nhật đã viết sai). (Ghi chú: Từ này đã rất cũ, từ những năm 90). 「チョベリバ」 (Choberiba) là một từ từng thịnh hành trong giới trẻ, vì vậy hãy chú ý rằng cách thức nó được tiếp nhận có khả năng sẽ khác nhau tùy thuộc vào văn cảnh hay nhóm tuổi.
Việc áp dụng và thấu hiểu các từ lóng tiếng Nhật như trên là rất hữu ích để người học tiếng Nhật có thể nâng cấp (step up) lên các cuộc hội thoại tiếng Nhật tự nhiên. Tuy nhiên, tiếng lóng, do bản chất của nó, được sinh ra từ các bối cảnh văn hóa xã hội của cá nhân, các thế hệ, hay khu vực, vì vậy cần phải chú ý khi sử dụng. Khi sử dụng những từ này, điều quan trọng là trước hết phải thấu hiểu chính xác các sắc thái (nuance) và ý nghĩa của nó, và sử dụng trong một văn cảnh phù hợp. Nhờ đó, người học tiếng Nhật không chỉ có thể nâng cao năng lực ngôn ngữ của mình, mà còn có thể thấu hiểu sâu sắc về xã hội hay văn hóa Nhật Bản.
Những từ lóng (slang) địa phương cần biết khi đi du lịch Nhật Bản
Sức hấp dẫn của tiếng Nhật nằm ở khả năng biểu đạt độc đáo và sự phong phú của nó, nhưng không thể phủ nhận rằng điều đó đồng thời cũng là sự khó khăn đối với người nước ngoài. Đặc biệt, tiếng lóng (slang) của Nhật Bản không thể học được trong các từ điển hay sách giáo khoa chính thức, và nếu bạn không học trực tiếp từ người bản xứ (native speaker) hoặc thực sự sinh sống tại địa phương, thì việc thấu hiểu chúng không hề đơn giản.
Hỡi các bạn du khách nước ngoài đang lên kế hoạch du lịch Nhật Bản, một trong những từ lóng đầu tiên các bạn cần biết chính là 「マジ」 (Maji). Từ 「マジ」 (Maji) được phái sinh từ một tính từ có nghĩa là “nghiêm túc” (majime) hay “thật lòng” (shinken), và chủ yếu được sử dụng trong giới trẻ. Nó được dùng với ý nghĩa như “một cách nghiêm túc”, “thật sự”, và ví dụ, nếu bạn hỏi 「マジで？」 (Maji de?), nó sẽ mang ý nghĩa là “Thật sao?”.
Từ lóng tiếp theo có thể kể đến là 「ウケる」 (Ukeru). 「ウケる」 (Ukeru) vốn dĩ xuất thân từ giới hài kịch (comedy) hay kịch nghệ (engeki), và mang ý nghĩa là “khán giả cười”. Tuy nhiên, hiện nay ý nghĩa đó đã được mở rộng, và nó được sử dụng hàng ngày với ý nghĩa như “buồn cười”, “thú vị”. Nếu bạn được một người bạn nói là 「その話、ウケる」 (Sono hanashi, ukeru), điều đó cho thấy câu chuyện của bạn vô cùng thú vị.
Ngoài ra, 「ダメ出し」 (Damedashi) cũng là một từ bạn có khả năng nghe thấy trong chuyến du lịch. 「ダメ出し」 (Damedashi) chủ yếu được sử dụng ở trường học hay nơi làm việc, và có nghĩa là “chỉ ra lỗi sai”. Ví dụ, trong trường hợp cấp trên “damedashi” đối với bản báo cáo của cấp dưới, điều đó cho thấy bản báo cáo có những điểm cần cải thiện hay vấn đề nào đó.
Những từ lóng như vậy, đối với người Nhật, họ có thể thấu hiểu một cách tự nhiên, nhưng đối với các bạn du khách nước ngoài, có thể sẽ khá khó hiểu. Tuy nhiên, bằng cách thấu hiểu các từ lóng địa phương, bạn sẽ có thể nâng cao khả năng giao tiếp (communication) và thấu hiểu sâu sắc hơn về văn hóa Nhật Bản. Việc biết được những từ lóng này, vốn đang thịnh hành không chỉ trong một nhóm nghề nghiệp hay một nhóm tuổi cụ thể, mà còn trong toàn bộ xã hội Nhật Bản nói chung, sẽ là một sự trợ giúp quan trọng để bạn tiến thêm một bước đến trải nghiệm Nhật Bản thực tế (real) hơn.
Cuối cùng, điều quan trọng là bạn phải xem xét đối phương và tình huống khi sử dụng những từ lóng này. Vì tiếng lóng tiếng Nhật là những từ ngữ không trang trọng (informal), nên việc sử dụng chúng ở những nơi công cộng hay các bối cảnh đòi hỏi Kính ngữ (Keigo) là không phù hợp. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng chúng một cách tự nhiên trong giao tiếp với những người có độ tuổi gần gũi hay bạn bè, bạn có thể tạo ra một bầu không khí thân mật hơn.
Những từ lóng (slang) mới nhất mà giới trẻ Nhật Bản sử dụng và ý nghĩa của chúng
Tiếng Nhật, từ các biểu hiện độc đáo và sự phức tạp của nó, thường được xem là một ngôn ngữ khó giải đối với người nước ngoài, nhưng đặc biệt, điều gây ra nhầm lẫn chính là tiếng lóng (slang). Là một phần của việc thấu hiểu đa văn hóa, bằng cách khám phá các từ ngữ của giới trẻ Nhật Bản mới nhất, bạn có thể nắm bắt được các khía cạnh vi tế của văn hóa Nhật Bản.
Để tập trung vào các điểm chính, trước hết, hãy cùng xem từ lóng 「草」 (Kusa – Cỏ). 「草」 (Kusa) nếu dịch theo đúng nghĩa đen thì là “cỏ” (grass), nhưng ý nghĩa mà từ này mang lại không chỉ có vậy. Trên Internet, nó có nghĩa là “cười” (warau). Điều này là do hình ảnh các chữ “w” (viết tắt của warau) được xếp liên tiếp (www) trông giống như một bãi cỏ. Do đó, biểu hiện 「草生える」 (Kusa haeru – Cỏ mọc) được sử dụng với ý nghĩa là “Chuyện đó buồn cười quá nên mắc cười”.
Tiếp theo là 「リア充」 (Ria-jū). Đây là một từ ghép (zōgo) kết hợp giữa “Real” (Thực tế) và “Jūjitsu” (Trọn vẹn/Đầy đủ), dùng để chỉ những người đang thỏa mãn với thế giới thực, chẳng hạn như tình yêu hay cuộc sống của mình. Nó được dùng để mô tả những người tận hưởng thế giới thực hơn là cuộc sống tập trung vào Internet.
Hơn nữa, 「マジ卍」 (Maji Manji) cũng là một từ lóng đáng chú ý, thường được sử dụng trong giới trẻ. 「マジ」 (Maji) có nghĩa là “thật sự”, và 「卍」 (Manji – Vạn) được sử dụng như một biểu hiện nhấn mạnh. (Ghi chú: Từ này cũng đã lỗi thời). Vì vậy, 「マジ卍」 (Maji Manji) được sử dụng với ý nghĩa “Thật sự tuyệt vời”.
Những từ lóng này có sự khác biệt mang tính quyết định so với các ngôn ngữ khác hay tiếng Anh. Đó là ở điểm chúng được sử dụng trong một văn cảnh cụ thể để truyền tải tình huống hay cảm xúc, chứ không chỉ mang ý nghĩa đen. Việc thấu hiểu các sắc thái (nuance) văn hóa này chính là một sức hấp dẫn, đồng thời cũng là một thách thức lớn trong việc học tiếng Nhật đối với người nước ngoài.
Tuy nhiên, không có nghĩa là những từ lóng này được sử dụng thường xuyên trong các bối cảnh kinh doanh (business scene) hay cuộc sống hàng ngày. Các từ ngữ của giới trẻ (wakamono kotoba) rất dễ bị ảnh hưởng bởi xu hướng (trend), và các biểu hiện mới cứ liên tiếp ra đời rồi lại biến mất. Vì vậy, điều quan trọng là những người yêu thích văn hóa Nhật Bản hay người học tiếng Nhật cần phải học vững chắc các ngữ pháp và từ vựng cơ bản, trong khi vẫn theo đuổi các xu hướng (trend) mới nhất mà không bị nhầm lẫn nhiều hơn mức cần thiết.
Những từ lóng được nêu ra ở trên chỉ là một phần các biểu hiện đang thịnh hành trong giới trẻ Nhật Bản. Tuy nhiên, bằng cách thấu hiểu chúng, bạn có thể thoáng thấy được tầng sâu của xã hội Nhật Bản hay tiếng Nhật.
Kết luận
Tiếng lóng (slang) tiếng Nhật trong nhiều trường hợp rất khó hiểu đối với người nước ngoài. Điều này là do tiếng lóng được sinh ra và sử dụng ở các khu vực hay các bối cảnh (context) xã hội cụ thể, chứ không phải trong các môi trường giáo dục thông thường hay các cuộc hội thoại hàng ngày. Ngoài ra, cách sử dụng hay ý nghĩa của chúng cũng có thể thay đổi theo thời gian. Do đó, để sử dụng chúng một cách thích hợp và thấu hiểu chúng, bạn cần phải có sự thấu hiểu văn hóa sâu sắc và kiến thức tiếng Nhật cao cấp. +Kết luận
Tiếng lóng (slang) tiếng Nhật trong nhiều trường hợp rất khó hiểu đối với người nước ngoài. Điều này là do tiếng lóng được sinh ra và sử dụng ở các khu vực hay các bối cảnh (context) xã hội cụ thể, chứ không phải trong các môi trường giáo dục thông thường hay các cuộc hội thoại hàng ngày. Ngoài ra, cách sử dụng hay ý nghĩa của chúng cũng có thể thay đổi theo thời gian. Do đó, để sử dụng chúng một cách thích hợp và thấu hiểu chúng, bạn cần phải có sự thấu hiểu văn hóa sâu sắc và kiến thức tiếng Nhật cao cấp.
